Insta.Ling - skuteczna nauka słówek

Grafika: Pexels, VisionPic .net

1 września 2020 to chyba najbardziej upragniony i wyczekany początek roku szkolnego od wielu lat. Zmęczeni przeprowadzonym zdalnie semestrem i stęsknieni za szkolną klasą z podwójną motywacją i energią wrócicie do pracy z ukochanymi uczniami. Z niektórymi z klas spotkacie się po raz pierwszy. Przy tej okazji chcielibyśmy pochylić się nad budowaniem relacji z uczniami i jej rolą w procesie nauczania. Porządek, ład i dyscyplina, a może dystans do siebie i wyluzowany nauczyciel-kumpel? Jaką strategię najlepiej przyjąć? Jakie zrobić pierwsze wrażenie? Warto poszukać złotego środka. Zbyt nerwowa atmosfera może prowadzić do stresu i długotrwałych urazów. Z kolei zbyt pobłażliwy nauczyciel może mieć problem z utrzymaniem dyscypliny w klasie. Jak zatem znaleźć ten złoty środek? Czym się kierować w budowaniu relacji z uczniami?

Za co uczniowie cenią nauczycieli?

Na podstawie licznych badań z wykorzystaniem ankiety otwartej [1] można wysnuć wniosek, że uczniowie wcale nie marzą o pobłażliwym nauczycielu, który traktowałby ich jak swoich kolegów i prawie niczego nie wymagał. Pytani o najbardziej pożądane cechy nauczyciela ankietowani najczęściej wymieniali:

obszerna wiedza na temat nauczanego przedmiotu
umiejętność przekazania tej wiedzy w ciekawy sposób
pasja
zaangażowanie
chęć do pracy
sprawiedliwość
otwartość na ucznia i jego potrzeby
wymaganie od siebie i innych,
konsekwencja,
poczucie humoru
wyrazista osobowość
umiejętność przyznania się do błędu
umiejętność utrzymania dyscypliny
prawdomówność
przygotowanie do lekcji

Nauczyciel z pasją

Nic tak nie motywuje do nauki jak nauczyciel z pasją. Pokazując uczniom, że to, czego ich uczymy, może być ekscytujące i fascynujące, sprawimy, że przynajmniej część z nich zapragnie jak najwięcej dowiedzieć się na dany temat. Nauczając historii można np. uczyć samych dat, faktów i nazwisk, ale można też snuć ciekawą opowieść ze szczególnym uwzględnieniem ciągu przyczynowo-skutkowego, pokazując uczniom co wynikło z czego, jakie były opcje, dlaczego stało się tak, a nie inaczej. W ten sposób można zarażać uczniów entuzjazmem!

Dyscyplina w klasie

Na liście najbardziej cenionych przez uczniów cech nauczycieli znalazła się również umiejętność utrzymania dyscypliny i konsekwencja w działaniu. Jeśli za niedopełnienie jakiegoś obowiązku uczeń miał zostać w taki czy inny sposób ukarany, a za jakąś aktywność czy sukces nagrodzony, to słowa trzeba dotrzymać. Niesłowny nauczyciel szybko traci w oczach uczniów, staje się mało wiarygodny i uczniom trudno jest traktować go z szacunkiem. Uczniowie czują się bezpieczniej, gdy wiedzą jakie są zasady i widzą, że nieprzestrzeganie ich ma realne konsekwencje.

Grafika: Pexels, Arthur Krijgsman

Uczniu, jesteś ważny

Wcale nie chodzi o to, by sztucznie się dystansować. Przeciwnie, przyjazne zagadywanie uczniów, dostrzeganie drobnych zmian w wyglądzie (“To nowa fryzura? Bardzo Ci do twarzy.”) czy nastroju (“Jesteś dzisiaj jakiś nieswój, wszystko w porządku? Coś się stało?”), bardzo pomaga w budowaniu relacji z uczniami. Dostają wtedy komunikat, że nie są niewidzialni Są ważni, są indywidualnymi jednostkami, dostrzegamy ich i ich potrzeby. Nie są nam obojętne ich problemy i mogą przyjść do nas po pomoc. Takie komunikaty są bardzo ważne, szczególnie w trudnym wieku dojrzewania.

Siła charyzmy

Oprócz tego, uczniowie cenią nauczyciela za jego usposobienie. Często wymienianymi cechami była szczerość, nietuzinkowa osobowość, poczucie humoru (nie mylić ze złośliwością), dystans do siebie, czy umiejętność przyznania się do błędu. Wiadomo, że nauczyciele są różni, mają różne charaktery, temperament, inną odporność na stres. Jedni są bardziej zamknięci w sobie, jedni są z natury gadatliwi i pogodni, są też osoby flegmatyczne, są artyści i mole książkowe. I wcale nie chodzi o to, by swoją osobowością wpisać się w jakiś konkretny schemat - właśnie najważniejsze, to być w kontakcie z uczniami szczerym i autentycznym, fałsz wyczują momentalnie. Natomiast istnieją pewne pożądane cechy osobowości, nad którymi warto pracować, jak chociażby pozytywne nastawienie do świata czy pewność siebie. Z kolei poczuciem humoru i dystansem do siebie można nawet negatywne sytuacje obrócić w żart pokazując naszym uczniom, że nie wszystko warto brać zbyt serio. To też jest dla nich bardzo cenna lekcja. Najważniejsze w budowaniu dobrej relacji z uczniami jest traktowanie ich z szacunkiem i wyrozumiałością, ale nie pobłażliwie. Pasja i zaangażowanie również znacząco wpływają na jakość zajęć i pozwalają zarówno uczniom jak i nauczycielom czerpać radość z nauki. Jako nauczyciele powinniśmy, stale poszerzać swoją wiedzę i kompetencje, tak by samemu nigdy nie przestać się rozwijać.

Życzymy udanego i bezpiecznego roku szkolnego 2020/21!

Barbara Frącz