Praca z klasą o znacznym zróżnicowaniu poziomu bywa dla nauczycieli sporym wyzwaniem. Często rozwiązaniem, które wydaje się najwłaściwsze, jest jest dostosowanie programu nauczania do ucznia najbardziej początkującego. Nie musi tak być. Poniżej podajemy parę rad i pomysłów na to, w jaki sposób prowadzić lekcje, aby skorzystali na tym wszyscy uczniowie, zarówno o wysokim, jak i niskim poziomie językowym.

Najbardziej popularną formą radzenia sobie ze zróżnicowaniem poziomów znajomości języka obcego w szkołach jest podział uczniów na dwie grupy: bardziej i mniej zaawansowaną. Jednak nawet wewnątrz takiego podziału, nadal możemy mieć do czynienia z dużą różnorodnością umiejętności językowych uczniów.

Tylko dwie opcje?

Jako nauczyciele często zadajemy sobie pytanie, jak pracować z klasą, w której jest duże zróżnicowanie poziomu. Jeśli będziemy zbyt szybko iść z materiałem, istnieje niebezpieczeństwo, że część uczniów nie nadąży, zacznie się gubić, zniechęcać i nie odnajdzie się w realiach językowych, a co gorsza, straci chęć do dalszej nauki języka. Jeśli będziemy przerabiać materiał zbyt powoli, dostosowując poziom do najsłabszych, część bardziej utalentowanych uczniów może się nudzić i na skutek tego także zniechęcać. Istnieje kilka strategii, które mogą wspomóc nauczycieli w pracy z klasą o zróżnicowanym poziomie znajomości języka.

  1. Strategiczne umiejscowienie uczniów w klasie, tak, aby umożliwić tworzenie par, w których lepszy uczeń pomaga innemu, tzw. buddy system. Dzięki temu będzie można pracować na nieco ambitniejszym materiale.

  2. Dzielenie uczniów na grupki w taki sposób, aby w każdej z nich znajdował się co najmniej jeden uczeń zaawansowany oraz jeden uczeń potrzebujący więcej wsparcia.

  3. W opozycji do poprzedniego pomysłu: tworzenie kilku grupek o zbliżonych poziomach, co umożliwia opracowanie materiału z uczniami w zależności od ich potrzeb, przystosowanie planowanych zadań czy ćwiczeń do wersji zarówno prostszej i jak i bardziej zaawansowanej. Każdy uczeń robi wtedy postępy.

  4. Uczenie tego samego tematu kilka razy na różne sposoby. Pozwoli to zrozumieć materiał tym uczniom, którzy potrzebują więcej czasu na jego przyswojenie, a jednocześnie dzięki zróżnicowanym sposobom przetwarzania materiału uczniowie bardziej zaawansowani nie będą się nudzić.

  5. Wykorzystanie gier podczas zajęć. Nawet jeśli materiał okaże się dla części uczniów stosunkowo łatwy, chętnie wezmą oni udział w aktywności opartej na grze, a ci potrzebujący więcej powtórzeń otrzymają szansę na dodatkową ekspozycję przerabianego materiału.

Odpowiednia atmosfera na lekcji

Ważne jest, by zawsze zachęcać wszystkich uczniów do uczestniczenia w zajęciach i wypowiadania się, nie tylko tych najlepszych. Prawdziwym wyzwaniem jest sprawienie, by uczniowie, którzy czują się mniej pewnie, również zgłaszali się i zabierali głos. Jedną z kluczowych kwestii jest stworzenie odpowiedniej atmosfery na lekcji. Podejście nauczyciela do błędów popełnianych przez uczniów ma znaczący wpływ na ich śmiałość, chęć współpracy i motywację do nauki. Penalizacja wszystkich, nawet drobnych błędów, może mieć negatywne skutki.

Istotne jest poświęcanie uwagi każdemu uczniowi z osobna, nawet jeśli okaże się to trudne ze względu na liczebność klasy Gdy decydujemy się na ponowne tłumaczenie tematu uczniowi, który jeszcze go nie przyswoił, warto zadać reszcie klasy esej do napisania lub zorganizować dyskusję w parach. Zwiększy to efektywność przyswajania języka u wszystkich.

Warto też dokładnie monitorować indywidualne postępy uczniów, by co jakiś czas upewniać się, że wszyscy z nich uczą się nowych rzeczy. Jest szansa, że odkryją oni w sobie pasję do języków, przerobią dodatkowy materiał i dołączą do bardziej zaawansowanej klasy, co da im ogromną szansę rozwoju. Warto wykorzystać łatwość roszad między klasami w prywatnych szkołach językowych. Dzięki mniejszym grupom i indywidualnemu podejściu, istnieje możliwość przydzielenia ucznia do najlepszej dla niego grupy (nie za łatwej i nie za trudnej).

Praca z klasą o dużym zróżnicowaniu poziomu znajomości języka może być przyjemna. Gorąco zachęcamy do wypróbowania zaproponowanych przez nas technik i do podzielenia się Waszymi obserwacjami na grupie Nauczyciele InstaLing.

Anna Tamara Bednarczuk